Nederland kent een lange traditie in de bouw van kerken en kloosters, waarvoor de beste architecten en kunstenaars werden ingeschakeld. Kerken en kloosters zijn van oudsher de cultuurtempels van onze samenleving, dé plekken waar onze cultuur samen kwam om te bidden, te rouwen en te vieren.
Plekken van verbinding
Kerken zijn ook belangrijke plekken van verbinding en betekenis. Primair vanuit religieus perspectief, maar ook in ruimtelijke en sociale zin zorgen zij voor verbinding: wijken en dorpen zijn vaak rondom een kerk gebouwd. Gaat de kerk weg, dan verliest de wijk haar hart.
Economisch belang
Ook economisch leveren kerken het nodige op. Sommige kerken trekken honderdduizenden bezoekers, bijvoorbeeld de Stevenskerk in Nijmegen met zo’n 120.000 bezoekers per jaar. Herbestemde kerken, zoals uitgeverij Waanders in de Broerekerk in Zwolle of de boekhandel in de Dominicanenkerk in Maastricht, zien zelfs zo’n 700.000 bezoekers per jaar.
Bijdragen aan onderhoud
Naast hun verbindende en sociale functie is het belang van kerken en kloosters tevens terug te zien in de hoeveelheid geld die wij er als samenleving voor over hebben. Niet alleen hebben gelovigen zelf ooit veel geld opgebracht om hun kerken te bouwen en te onderhouden, maar ook overheden dragen nu nog het nodige bij aan hun onderhoud en restauratie.
Erfgoed onder druk
Maar kerken en kloosters staan ook onder steeds grotere druk. Steeds minder gelovigen belijden hun geloof in de kerk. Hierdoor dreigen kerkgebouwen in onbruik te raken en gaan onderhoudslasten steeds zwaarder op de schouders van de kerkeigenaren drukken. Dit raakt ook de zorg van de Rijksoverheid: ongeveer een derde van deze gebouwen is aangewezen als rijksmonument.
Nieuwe afspraken
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) gaat de komende 2 jaar samen met een beperkt aantal partners die het verschil kunnen maken, afspraken maken over hoe de erfgoedwaarden van kerken en kloosters zoveel mogelijk overeind gehouden kunnen worden. Dit kan in puur religieus gebruik zijn, maar ook met nevengebruik, of met een heel nieuw gebruik.