Erfgoed in waterbeleid - gemeenten
Van 11 gemeenten die bij het onderzoek in 2010 cultuurhistorisch beleid hadden, besteedden 8 daarin aandacht aan watergerelateerd erfgoed. In 2016 waren dit 11 van de 16 gemeenten met cultuurhistorisch beleid. Van de 23 gemeenten met archeologisch beleid in 2010 hadden 17 daarin aandacht voor watergerelateerd erfgoed. In 2016 steeg dit aantal naar 24 van de 28 gemeenten met archeologisch beleid.
Bovenstaande grafieken tonen het aantal gemeenten dat in de steekproef in 2010 en 2016 al dan niet aandacht hadden voor watergerelateerd erfgoed in hun cultuurhistorisch en archeologisch beleid.
Vaker archeologisch- dan cultuurhistorisch beleid aanwezig
Van de 34 gemeenten in de steekproef hadden 11 in 2010 cultuurhistorisch beleid. In 2016 was dit aantal gestegen naar 16. Archeologisch beleid is bij een groter aandeel van de gemeenten aanwezig: bij respectievelijk 23 en 28 gemeenten in 2010 en 2016. De meeste gemeenten in de steekproef hadden één beleidsstuk voor archeologie, 4 gemeenten hadden zowel in 2010 als in 2016 2 beleidsstukken voor archeologie.
Watergerelateerd erfgoed door tweederde gemeenten genoemd in cultuurhistorisch beleid
Van de 11 gemeenten met cultuurhistorisch beleid in 2010 hadden 8 daarin aandacht voor watergerelateerd erfgoed. In 2016 waren dit 11 van de 16 gemeenten. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld scheepswerven, waterlinies, polders, duinenlandschap, terpen, beekdalen, gemalen en grachten. Zowel in 2010 als in 2016 was het alleen de gemeente Delfzijl die aandacht besteedde aan buitendijks erfgoed.
In archeologisch beleid vaker aandacht voor watergerelateerd erfgoed
In 2010 besteedden 17 van de 23 gemeenten met archeologisch beleid daarin aandacht aan watergerelateerd erfgoed. In 2016 steeg dit aantal naar 24 van de 28 gemeenten met archeologisch beleid. Het gaat hierbij om bijvoorbeeld scheepswrakken, verdronken dorpen, Middeleeuwse dijken en gedempte havens. In 2010 hadden 4 gemeenten ook aandacht voor buitendijks erfgoed; in 2016 waren dit er 7.
De Waterfabriek, Rapport Nulmeting 2010. Programma Eigenheid en Veiligheid, Visie Erfgoed en Ruimte.
De Waterfabriek, Rapport 1-meting 2016. Programma Eigenheid en Veiligheid, Visie Erfgoed en Ruimte.
31 december 2010 en 2016
Meetfrequentie: 6-jaarlijks
Bovenstaande cijfers zijn gebaseerd op onderzoek uitgevoerd door De Waterfabriek in 2010 en 2016 in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Voor het onderzoek is een selectie gemaakt van 34 gemeenten. Er is gekozen voor gemeenten die binnen het gebied vallen van het Deltaprogramma. (In het Deltaprogramma staan plannen om Nederland te beschermen tegen overstromingen, een tekort aan zoetwater of de gevolgen van extreem weer. Voor meer informatie, zie de site van de Rijksoverheid.nl). Uit de 182 gemeenten binnen dit gebied is vervolgens een selectie gemaakt van gemeenten die zowel alle provincies als alle 6 gebieden binnen het Deltaprogramma vertegenwoordigen.
De 34 onderzochte gemeenten zijn: Delfzijl, De Marne, Ameland, Het Bildt, Wûnseradiel, Deventer, Zwartewaterland, Noordoostpolder, Elburg, Millen aan de Rijn, Wageningen, West Maas en Waal, Zutphen, Nieuwegein, Bergen (NH), Muiden, Texel, Waterland, Zandvoort, Albrandswaard, Brielle, Gorinchem, Den Haag, Katwijk, Sliedrecht, Reimerswaal, Vlissingen, Lith, Steenbergen, Eijsden, Horst aan de Maas, Roermond en Venlo. Sinds 2010 is de gemeentelijke indeling een aantal keer aangepast. Daarom zijn de gegevens van Het Bildt te vinden onder Waadhoeke, die van Wûnseradiel onder Súdwest-Fryslân, die van Millingen aan de Rijn onder Berg en Dal, die van Muiden onder Gooise Meren en die van Eijsden onder Eijsden-Margraten.
De cijfers over de aanwezigheid van erfgoedbeleid hebben geen betrekking op (erfgoed)verordeningen. Als er wordt aangegeven dat er geen cultuurhistorisch- of archeologisch beleid aanwezig was betekent dit niet dat er geen erfgoedverordening aanwezig was.
Voor het onderzoek zijn de stukken gebruikt die op dat moment bij de provincie of gemeente in werking waren, maar niet per se in dat jaar zijn vastgesteld. Voor de telling van de termen in 2010 kan het dus zijn dat dit is gebeurd op basis van een stuk dat al in 2005 was vastgesteld, maar dat nog in werking was in 2010.
Bij de telling van het aantal gemeenten met aandacht voor watergerelateerd erfgoed in hun beleidsstukken zijn ook enkele gemeenten opgenomen die niet in al hun stukken aandacht hebben voor dit erfgoed. Bij archeologisch beleid uit 2010 zijn ook 3 gemeenten die alleen in één van hun twee beleidsstukken aandacht hebben voor watergerelateerd erfgoed. In 2016 was er ook één gemeente die hieraan in slechts één van haar twee stukken aandacht geeft.
Wanneer een gemeente in meerdere beleidsstukken aandacht had voor watergerelateerd erfgoed is dat in de cijfers als één keer geteld.
