Geregistreerde incidenten - archeologische rijksmonumenten
In de periode 2008 - 2017 zijn in de Database Incidenten Cultureel Erfgoed (DICE) 63 incidenten met of bij archeologische rijksmonumenten geregistreerd. Het merendeel hiervan (52) betreft een verstoring van de vindplaats door menselijk handelen. In 2017 zijn 4 nieuwe meldingen geregistreerd: allen een verstoring van de vindplaats.
In bovenstaande grafieken is het totaal aantal in DICE geregistreerde incidenten met betrekking tot archeologische rijksmonumenten en het aantal meldingen per soort incident voor de jaren 2008-2017 weergegeven.
Verstoring vindplaats het meest gemeld
Verstoring van de archeologische vindplaats is van 2008-2017 het meest gemeld (52 maal), waarbij de meest voorkomende oorzaak graafwerk, illegale opgraving (29) is. In veel gevallen is de verantwoordelijke zich niet bewust van het feit dat het om een archeologisch terrein gaat. Een aantal keer heeft de desbetreffende gemeente de 'illegale' werkzaamheden stil laten leggen en daarbij verzocht het terrein in oorspronkelijke staat te herstellen. Andere oorzaken van verstoring waren onder andere bouwwerkzaamheden (3), ophoping (4) en illegale metaaldetectie (4). Van 3 verstoringen was de oorzaak onbekend.Andere geregistreerd incidenten in de meetperiode zijn brand (4), (poging tot) diefstal of inbraak (2), vandalisme (3) en verschuiving/verzakking (2). Bij de brandincidenten betreft de oorzaak in alle gevallen brandstichting.
Archeologie onder water
Van de 63 geregistreerde incidenten gaat het in 6 gevallen om archeologie onder water, waarvan 5 rijksmonumentale scheepswrakken. Hierbij ging het in alle 5 gevallen om het blootleggen van de wrakken waarbij objecten werden verwijderd.
Grafheuvels en megalietgraven (hunebedden) het vaakst getroffen
De incidenten betroffen verschillende complextypes. Megalietgraven (7) en grafheuvels en grafheuvelvelden (9) werden van 2008 tot 2017 het vaakst getroffen. Van de 7 incidenten met een megalietgraf gaat het 4 keer om brand, 2 keer om vandalisme en 1 keer verstoring van de vindplaats. Bij grafheuvels en velden gaat het 7 keer om verstoring van de vindplaats, 1 keer om een verzakking en 1 keer om vandalisme.
Betere registratie van archeologische incidenten gewenst
Ook gemeentelijke en regionale archeologen kunnen DICE gebruiken om de door hen geconstateerde incidenten te registreren, zodat incidenten met archeologie beter inzichtelijk worden. Met de zo gegenereerde gegevens kunnen alle partijen met elkaar nadenken over preventieve maatregelen en kan de Erfgoedinspectie in overleg met de gemeenten en terreinbeheerders tot handhaving overgaan.
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) - Database Incidenten Cultureel Erfgoed (DICE)
https://veilig-erfgoed.nl
31 december 2017
Meetfrequentie: jaarlijks
Alleen de incidenten die bij de RCE worden gemeld, worden geregistreerd. Deze meldingen komen bij de RCE via verschillende bronnen, zoals de eigen regioconsulenten, de provinciale archeologen, gemeenteambtenaren en de media/internet. Het is waarschijnlijk dat de hier gepresenteerde cijfers niet alle erfgoedincidenten die hebben plaatsgevonden volledig dekken.
Wilt u meer weten over het incidentenregistratiesysteem DICE, neem dan contact op met Renate.van.leijen@cultureelerfgoed.nl
Zie ook: Veilig Erfgoed of lees hier meer over het onderwerp Geregistreerde incidenten.
