Museale financiën - subsidies
De trend van door provincies en gemeenten aan musea verleende subsidies stijgt ten opzichte van 2009, maar de hoogte van de rijkssubsidies daalde met 9,4%. Musea in Noord-Holland en Zuid-Holland ontvangen over het algemeen de hoogste subsidiebedragen. Hetzelfde geldt voor kunst- en geschiedenismusea.
Bovenstaande grafieken tonen de trend van de hoogte van subsidies aan musea van 2009 tot 2017 en de hoogte van subsidies aan musea per provincie, museumcategorie en museumstatus in 2017. De trendcijfers zijn gebaseerd op een panel van musea die in 2009, 2011, 2013, 2015, 2016 én 2017 tot de responsgroep behoorden. Het gaat hier dus niet om de totale museumpopulatie in die jaren.
256 miljoen aan rijkssubsidies verleend
In 2017 werd er aan de Nederlandse musea in totaal 257 miljoen euro aan subsidie verleend door het rijk. Sinds 2009 daalde de rijkssubsidie met 9,2%. Noord-Holland en Zuid-Holland ontvingen in 2017 verreweg de meeste rijkssubsidie met respectievelijk 102 en 94 miljoen euro. Musea in Groningen en Zeeland ontvingen geen rijkssubsidie. Dit komt doordat er in deze provincies geen BIS-musea zijn. Gemeenten verleenden in 2017 202 miljoen euro subsidie aan musea. Dit is een stijging van bijna 25% ten opzichte van 2009. Musea in Zuid-Holland ontvingen met 69 miljoen verreweg de meeste gemeentelijke subsidies. Het bedrag aan provinciale subsidies steeg licht vanaf 2009 met 3% tot 53 miljoen in 2017. Limburg ontving in 2017 het hoogste bedrag aan provinciale subsidies met 14 miljoen euro. Er werd in 2017 in totaal 2 miljoen euro aan loonsubsidie verleend (bedoeld voor werkgevers die een persoon met een ziekte of handicap in dienst nemen).
Geschiedenis- en beeldende kunstmusea ontvangen meeste subsidie
Geschiedenismusea ontvingen in 2017 het hoogste bedrag aan rijkssubsidies (128 miljoen), gevolgd door beeldende kunstmusea (72 miljoen). In de museumcategorieën 'beeldende kunst', 'geschiedenis' en 'bedrijf, wetenschap en techniek' daalde de hoogte van de rijkssubsidie sinds 2009. Voor musea in de categorieën 'natuurhistorie' en 'volkenkunde' nam de hoogte van de rijkssubsidie toe. Dit is echter voornamelijk te verklaren door een verandering van het aantal musea in de verschillende museumcategorieën (zie verantwoording). Geschiedenismusea ontvingen tevens het hoogste bedrag aan provinciale subsidies met 37 miljoen euro. Musea in de categorieën 'volkenkunde' ontvingen in 2017 geen provinciale subsidie. Deze vorm van subsidie nam alleen bij geschiedenismusea toe met 15,7% sinds 2009. Beeldende kunstmusea ontvingen in 2017 met 125 miljoen euro meer gemeentelijke subsidies dan de andere museumcategorieën. Loonsubsidie werd het meeste uitgekeerd aan geschiedenis musea (1 miljoen euro).
172,4 miljoen aan gemeentelijke subsidie voor overig-geregistreerde musea
BIS-musea ontvingen in 2017 177 miljoen euro aan rijkssubsidie. Dat is ten opzichte van 2009 een daling van 4,6%. Overig-geregistreerde musea en niet-geregistreerde musea ontvingen in 2016 minder rijkssubsidie met respectievelijk 56 miljoen en 23 miljoen euro. De provinciale subsidies waren in 2017 het hoogst voor de overig-geregistreerde musea, 49 miljoen. Ten opzichte van 2009 is dit bedrag met 4,2% gestegen. De BIS-musea ontvingen 1 miljoen euro aan provinciale subsidies. Ook de gemeentelijke subsidies waren het hoogst voor de overig-geregistreerde musea, 182 miljoen. Voor BIS-musea lag dit bedrag het laagst met 2 miljoen euro.
Museumstatistiek 2009-2017, Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Museumvereniging (MV) en Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE).
31 december 2017
Meetfrequentie: jaarlijks
De bovenstaande cijfers zijn gebaseerd op de enquête Museumstatistiek die het CBS heeft gehouden onder de totale museumpopulatie van Nederland in 2009-2017. Vanaf 2015 heeft deze enquête plaatsgevonden in samenwerking met de Museumvereniging (MV) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Dit heeft geleid tot het vaststellen van een nieuwe museumpopulatie op basis van nieuwe criteria. Om een vergelijking te kunnen maken tussen de resultaten van 2009 t/m 2013 en de vernieuwde enquêtes van 2015, 2016 en 2017 is er voor de bovenstaande cijfers gebruik gemaakt van een panel van musea die in alle jaren de enquête hebben ingevuld. Het gaat hier dus niet om de antwoorden van de totale museumpopulatie zoals vastgesteld in 2017. De bovenstaande cijfers die enkel betrekking hebben op 2017 zijn wel gebaseerd op de gehele responsgroep.Kijk voor de cijfers over de trend per provincie, museumcategorie en museumstatus in de database.
In de bovenstaande cijfers zijn de musea onder andere opgedeeld in Basisinfrastructuur (BIS) musea, overig geregistreerde musea en ongeregistreerde musea. Deze populatie is gezamenlijk vastgesteld door de RCE, MV en het CBS. In 2017 waren er 27 BIS musea die subsidie ontvingen vanuit het rijk. Er waren in 2017 466 geregistreerde musea die stonden ingeschreven bij de stichting Museumregister Nederland. Tevens zijn de meeste geregistreerde musea lid van de Museumvereniging. Daarnaast zijn er in 2017 204 ongeregistreerde musea die zijn opgenomen in de museumpopulatie van de RCE, omdat deze voldoen aan de gestelde criteria. Het gaat hier vaak om kleine en/of particuliere musea. De musea zijn daarnaast op te delen in vijf museumcategorieën. In 2017 waren er 131 kunst-, 439 geschiedenis-, 30 natuurhistorische, 12 volkenkundige en 72 bedrijf, wetenschap en techniek musea.
Sinds 2017 kunnen musea zelf aangeven tot welke van deze categorieën ze toebehoren. Deze indeling wordt voor de komende 5 meetjaren vastgezet. In voorgaande jaren is deze indeling door de RCE gemaakt. Het aantal musea per museumcategorie verschilt daarom van eerdere meetjaren. Een deel van de verschillen ten opzichte van de eerdere jaren heeft dus meer te maken met deze nieuwe indeling dan met werkelijke stijgingen of dalingen. Sinds 2017 hadden musea ook de mogelijkheid te kiezen voor de museumcategorie 'overig'. 13 musea vallen in deze categorie.
In de bovenstaande cijfers zijn de getallen afgerond op hele miljoenen. In voorgaande jaren gebeurde dit niet.
Onder rijkssubsidies vallen ook subsidies die indirect vanuit de Rijksoverheid komen. Denk bijvoorbeeld aan een bijdrage vanuit een universiteit. Daarom zijn het in de bovenstaande cijfers niet enkel de BIS musea die rijkssubsidie ontvangen.
De bovenstaande cijfers zijn gebaseerd op de antwoorden van de responderende musea uit de door de RCE, MV en CBS vastgestelde museumpopulatie. Download hier de de cijfers van het aantal responderende musea per provincie, museumcategorie en museumstatus over de jaren 2009, 2011, 2013, 2015 en 2016. U vindt hier de lijst met alle musea in de populatie en de gebruikte labels.
De gegevens zijn gebaseerd op voorlopige cijfers. De voorlopige cijfers voor de totale populatie van 2016 zijn terug te vinden in de databank. De definitieve cijfers van 2016 zijn raad te plegen op Statline van het CBS.
Lees hier meer over dit onderwerp.
