Onderwijs in de erfgoedzorg - post-initieel erfgoedbreed
Er zijn in totaal 29 aanbieders van post-initieel onderwijs aan professionals in de erfgoedzorg in Nederland. Zij bieden samen 112 cursussen aan. 4 instellingen verzorgen bijna de helft van het totale cursusaanbod. De meeste cursussen (39) betreffen het gebouwde erfgoed en/of de zorg voor het erfgoed (99) en hebben een omvang van één dag (70 van de 112).
Bovenstaande diagrammen geven de verschillende aanbieders van post-initieel erfgoedonderwijs in 2014 weer, het aantal cursussen per aanbieder, het erfgoeddomein waarin zij opereren, het aantal cursussen, het soort kennis en het aantal cursusdagen per cursus.
Grootste aanbod door stichtingen
Er is een grote diversiteit in de soorten aanbieders van erfgoedonderwijs. De meeste aanbieders zijn stichtingen (12 van de 29), op de voet gevolgd door instellingen van hoger onderwijs (8 van de 29) en commerciële instellingen (6 van de 29). Op enige afstand volgen overheden en aanbieders die opereren met overheidssteun (2 van de 29). Tenslotte is er 1 brancheorganisatie.
4 aanbieders verzorgen bijna helft cursussen
De grootste aanbieders van erfgoedonderwijs aan professionals zijn 4 stichtingen (Postacademisch scholingstraject archeologie, Gelders Erfgoed, Nationaal Restauratie Centrum en de ErfgoedAcademie) die samen goed zijn voor meer dan de helft van alle cursussen (61 van de 112). 17 aanbieders bieden slechts één cursus binnen het erfgoeddomein aan, waarvan de meeste (6 van de 17) instellingen van hoger onderwijs zijn, gevolgd door stichtingen (5), commerciële organisaties (4) en overheden dan wel instellingen met overheidssteun (2).
Meeste cursussen in domein gebouwd erfgoed
Het werkterrein van professionals in de erfgoedzorg is zeer divers. Ook de vooropleiding in het initieel onderwijs is divers. Bij veel verschillende soorten werkterreinen binnen de erfgoedzorg horen ook bij- en nascholingscursussen met een diversiteit aan thema’s en focuspunten. Onderwijs aan professionals in de erfgoedzorg is overwegend naar erfgoeddomein georiënteerd: archeologie, landschap, gebouwd, roerend (incl. immaterieel erfgoed) en erfgoedbreed. Bovendien bieden onderwijsinstellingen naast een sectorale opleiding vaak ook een erfgoedbrede of integrale opleiding aan. De meeste aanbieders begeven zich binnen 1 erfgoeddomein. De meeste cursussen (39 van de 112) betreffen het gebouwde erfgoed, gevolgd door die in roerend erfgoed (31), archeologie (17) en het erfgoedbrede terrein (11). In het landschappelijk erfgoed worden de minste cursussen gegeven (4 van de 112).
Zorg voor het erfgoed het vaakst onderwezen
Verreweg de meeste cursussen (99 van de 112, 88%) gaan over de zorg voor het erfgoed, bijvoorbeeld over het exploiteren en restaureren van monumenten of objecten, over collectiemanagement of de spelregels rondom herbestemmen. De 11 cursussen die kennis over het erfgoed betreffen zijn voornamelijk cursussen binnen de archeologische erfgoedzorg, zoals romeins aardewerk, historische geografie voor archeologie, het herkennen van bouwstijlen etc. De 2 overige cursussen betreffen 'erfgoed en publiek' en 'publieksonderzoek in erfgoedinstellingen'.
Meeste erfgoedcursussen duren 1 dag
70 van de 112 cursussen voor bij- en nascholing van erfgoedprofessionals hebben een omvang van 1 dag. De langere opleidingen vinden vooral plaats in het hoger onderwijs. De langste opleiding is de post-bachelor-opleiding Bouwhistorie & Restauratie van de Hogeschool Utrecht waarbij men 2 jaar lang 1 keer per week samenkomt.
Cursussen 'in-company' & E-learning
Een aantal cursussen vindt 'in-company' plaats (11 van de 112), veelal maatwerk en variabel in lengte. Vaak wordt een adviesduur aangegeven, welke in de grafiek is opgenomen. In totaal worden door 6 aanbieders 11 in-companycursussen met een duidelijk thema verzorgd (5 op het gebied van archeologie, 5 op het gebied van roerend erfgoed en 1 op het gebied van restauratie (gebouwd) erfgoed). Er worden ook 3 e-learningmodules aangeboden waarbij geen bijeenkomsten plaatsvinden. 1 cursus biedt een introductie op het thema cultureel erfgoed, de 2 andere op het gebied van archeologie.
de ErfgoedAcademie
kennisbank herbestemming.nu.
web research via Google (zoektermen: cursus erfgoed, monumentenzorg, restauratie, archeologie, groenerfgoed, erfgoed en ruimte)
de cursusaanbieders
september-oktober 2014
Meetfrequentie: 5-jaarlijks
Het na- en bijscholingsonderwijs aan professionals in de erfgoedzorg wordt in sterke mate naar erfgoeddomein aangeboden. Daarom is in het aanbod een onderscheid gemaakt naar archeologie, gebouwd, roerend, landschap en erfgoedbreed.
Het aanbod van cursussen is gemeten, niet gemeten is of alle cursussen ook daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. Het aantal deelnemers en het aantal cursusplekken zijn niet meegenomen in dit onderzoek, omdat niet iedere aanbieder deze gegevens beschikbaar wil stellen.
Werk-leer trajecten worden binnen dit overzicht niet tot het post-initieel onderwijs gerekend. ROC’s en andere restauratieopleidingen worden dus buiten beschouwing gelaten. Dit komt aan bod in het overzicht van initieel onderwijs.
Incompanycursussen zijn wel meegenomen, al is hiervan de frequentie niet bekend. Alleen de mogelijkheid tot het volgen van de cursus is onderzocht.
Lees hier meer over dit onderwerp.