Onderwerpen

Om het specifieke historische karakter van een dorps- of stadsgezicht te behouden kan dit door het rijk worden beschermd. Definitie Rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten betreffen met name historische structuren als straten, parken en verkavelingen. De Monumentenwet uit 1988 omschrijft deze als: ‘Groepen van onroerende zaken die van algemeen belang zijn wegens hun schoonheid, hun onderlinge ruimtelijke of structurele samenhang dan wel hun wetenschappelijke of cultuurhistorische waarde en in welke groepen zich één of meer monumenten bevinden.’

De gemeente legt haar monumentenbeleid vast in een gemeentelijke monumentenverordening. Het college kan een object of complex aanwijzen als gemeentelijk monument op grond van deze verordening. Dat gebeurt wanneer een bouwwerk, archeologische vindplaats of landschappelijke structuur geen nationale betekenis heeft maar wel van plaatselijk of regionaal belang is, of op verzoek van een belanghebbende.
Een gemeentelijke monumentencommissie adviseert hierover.

Om de regeldruk voor burgers en bedrijven te verminderen heeft het rijk de vergunningen voor bouwen, wonen, monumenten, ruimte, natuur en milieu samengevoegd in de omgevingsvergunning. De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (WABO), ingegaan op 1 oktober 2010, vormt de basis hiervoor. De WABO bundelt 25 bestaande vergunning- en toestemmingsstelsels die te maken hebben met ingrepen in de leefomgeving.

Veel werk aan een historisch gebouw vraagt om specifieke vakkennis en ambachtelijke vaardigheden. Een monumenteigenaar verwacht waar voor zijn geld, goed uitgevoerd werk en behoud van het historische karakter van het pand. Eigenaren weten echter niet altijd welke kwaliteitseisen ze aan werkzaamheden moeten of mogen stellen en aan wie ze de uitvoering het beste kunnen opdragen. Kern van elke ingreep is de opdracht die de eigenaar verstrekt aan de aannemer.