Onderwerpen

Ons verleden is mede gevormd door onze relatie met het water. Over water worden van oudsher goederen, mensen en ideeën vervoerd. Het water is bovendien veranderlijk; kusten en rivierlopen zijn in de loop van de eeuwen steeds weer van plek veranderd. Een belangrijk deel van ons cultureel erfgoed ligt dan ook onder water of in oude waterlopen. In zout water (buitendijks, zoals de Zeeuwse Delta, de Waddenzee of de Noordzee) of in zoet water (zoals het IJsselmeer, rivieren, plassen of kleine wateren als weteringen en grachten).

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW ) voert sinds 2009 beleid om herbestemming van monumenten te stimuleren.
Een van de stimuleringsmaatregelen is een speciale subsidieregeling voor onderzoek naar de haalbaarheid van herbestemming en voor het nemen van noodmaatregelen. De noodmaatregelen zijn bedoeld om het monument tijdens de planvorming wind- en waterdicht te houden. De regeling is in 2011 gestart onder de naam Subsidieregeling Stimulering Herbestemming Monumenten.

Eigenaren die een rijksmonument gaan restaureren kunnen een hypotheek afsluiten bij het Nationaal Restauratie Fonds (NRF). Het NRF verstrekt hiervoor twee soorten hypotheken met een lage rente: de Restauratiefonds-hypotheek (Rf-h) voor woonhuismonumenten en de Restauratiefondsplus-hypotheek (Rf-h+) voor niet-woonhuis monumenten. Deze hypotheken worden verstrekt uit een Revolving Fund. Dit is een fonds waarbij de rente en aflossing op de uitgezette leningen opnieuw uitgeleend wordt voor nieuwe restauraties.

In elke provincie is een Monumentenwacht actief. Een monumentenwacht inspecteert monumentale gebouwen en adviseert eigenaren over het onderhoud van hun monumenten.
In de meeste gevallen heeft de provinciale Monumentenwacht een eigen bestuur, een eigen uitvoeringsorganisatie en een eigen subsidierelatie met de betreffende provincie. Het komt ook voor dat de Monumentenwacht als zelfstandige eenheid deel uitmaakt van een zogenaamd Erfgoedhuis. De Monumentenwachten van Friesland en Drenthe vallen onder één bestuur.