Indicatoren per onderwerp

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW ) voert sinds 2009 beleid om herbestemming van monumenten te stimuleren.
Een van de stimuleringsmaatregelen is een speciale subsidieregeling voor onderzoek naar de haalbaarheid van herbestemming en voor het nemen van noodmaatregelen. De noodmaatregelen zijn bedoeld om het monument tijdens de planvorming wind- en waterdicht te houden. De regeling is in 2011 gestart onder de naam Subsidieregeling Stimulering Herbestemming Monumenten.

Eigenaren die een rijksmonument gaan restaureren kunnen een hypotheek afsluiten bij het Nationaal Restauratie Fonds (NRF). Het NRF verstrekt hiervoor twee soorten hypotheken met een lage rente: de Restauratiefonds-hypotheek (Rf-h) voor woonhuismonumenten en de Restauratiefondsplus-hypotheek (Rf-h+) voor niet-woonhuis monumenten. Deze hypotheken worden verstrekt uit een Revolving Fund. Dit is een fonds waarbij de rente en aflossing op de uitgezette leningen opnieuw uitgeleend wordt voor nieuwe restauraties.

In elke provincie is een Monumentenwacht actief. Een monumentenwacht inspecteert monumentale gebouwen en adviseert eigenaren over het onderhoud van hun monumenten.
In de meeste gevallen heeft de provinciale Monumentenwacht een eigen bestuur, een eigen uitvoeringsorganisatie en een eigen subsidierelatie met de betreffende provincie. Het komt ook voor dat de Monumentenwacht als zelfstandige eenheid deel uitmaakt van een zogenaamd Erfgoedhuis. De Monumentenwachten van Friesland en Drenthe vallen onder één bestuur.

De aardbevingen ten gevolge van de gaswinning in Groningen treffen ook de rijksmonumenten in Groningen.  Het gaat hierbij om directe schade aan gebouwen, maar ook om indirecte schade aan gebouwen door preventieve versterking. Bij grote ingrepen kunnen ook archeologische waarden in het geding zijn. Ook de sloop van waardevolle gebouwen kan aan de orde zijn. Naast verlies aan monumentale waarden kan dit ten koste gaan van de (culturele) identiteit van een dorp of buurt.