De Erfgoedmonitor
Subsidie voor onderhoud - categorieën en hoogte subsidie
De meeste verleningen in de periode 2006-2018 betroffen kerken, gebouwen/woonhuizen en molens. Kerken ontvingen 44% van het totale verleende budget.
In bovenstaande grafieken is het aantal aanvragen voor unieke monumenten per CBS-categorie per jaar weergegeven en de aan die categorieën toegekende bedragen, alsmede de toegekende bedragen voor de unieke monumenten binnen de verschillende Sim-geldstromen.
Kerkelijke gebouwen ontvangen 44% van het toegekende budget
Er kan sinds 2009 subsidie worden aangevraagd voor kerkelijke gebouwen en sinds die tijd zijn aanzienlijke bedragen aan de eigenaren van deze monumenten verleend, varierend van14 miljoen en 55 miljoen euro per jaar in de periode 2009-2018. In de periode 2006-2018 is in totaal 44% van het totale subsidiebudget aan eigenaren van kerkelijke gebouwen verleend, in totaal ongeveer 268 miljoen euro. Aan molens is in die periode ongeveer 72 miljoen euro aan subsidie verleend, hetgeen neerkomt op 12% van het totale budget.
Kerken en molens ook meeste verleningen
De CBS-categorieën kerken en molens springen er ook uit wat betreft het aantal subsidieverleningen. Voor kerkelijke gebouwen kon pas in 2015 een nieuwe aanvraag gedaan worden na de afgeronde eerste subsidieperiode, voor losse objecten was dit in 2014, bij molens kon dit al in 2012 en nu opnieuw in 2018. Vooral bij deze categorie is een terugkeerpatroon na 6 jaar duidelijk zichtbaar: in 2006 werd aan 789 molens subsidie verleend, in 2012 aan 731 molens en in 2018 aan 692 molens.
Archeologische monumenten
Met ingang van 2011 is binnen het totale jaarlijkse subsidiebudget sprake van een afzonderlijk subsidieplafond voor archeologische monumenten van €800.000. Hoewel in 2011 aan 249 archeologische monumenten subsidie werd verleend, nam dit aantal in de jaren daarna sterk af, met als laagste aantal 7 in 2016. In 2017 kon een nieuwe aanvraag worden gedaan na de afgeronde eerste subsidieperiode en vanaf dit jaar stijgt het aantal verleningen weer (34 verleningen in 2017 en 70 in 2018). De totale verleende subsidiebedragen laten over de periode 2011-2015 hetzelfde verloop zien. In 2016 en 2017 stijgt het verleende subsidiebedrag sneller dan het aantal verleningen. In 2018 daalt het verleende subsidiebedrag, terwijl het aantal verleningen nog steeds stijgt. In 2011 en 2017 zijn de totaal verleende bedragen het hoogst (respectievelijk €523.643 en €294.567) en in 2015 het laagst (€122.470).
Groene monumenten
In 2013 t/m 2016 is voor ongeveer 5 miljoen euro per jaar aan subsidie verleend aan eigenaren van groene monumenten. In 2017 was er een overvraag van het reguliere budget voor groene monumenten en is een deel van het budget voor grote (groene) monumenten gebruikt . Hierdoor is er in dit jaar voor ongeveer 10 miljoen euro aan subsidie verleend aan eigenaren van groene monumenten. In 2018 was dit ongeveer 8 miljoen euro. Er is toen gebruikgemaakt van een restant van het Simbudget uit 2017. Het aantal groene monumenten waarvoor subsidie is verleend zakte van 101 in 2013 naar 63. In 2017 is er voor 113 groene monumenten subsidie verleend en in 2018 voor 101 groene monumenten
Uitputting jaarlijks budget
In de jaren 2006-2010 werd per jaar minder subsidie gevraagd dan er aan budget beschikbaar was. In de jaren 2011 en 2012 was er sprake van een overvraag van het subsidiebudget. Dat het subsidiebedrag in 2012 toch lager lag dan het beschikbare budget heeft te maken met het feit dat er een apart budget was voor archeologische monumenten waarvoor sprake was van een ondervraag. Daarnaast werden aanvragen verleend op basis van het criterium “laagste begroting eerst”. Daardoor kon het zijn dat het volgende monument dat aan de beurt was, meer subsidie vroeg dan er nog beschikbaar was.Ook in 2013 en 2014 was sprake van een overvraag. De reden dat het berekende subsidiebedrag toch lager lag dan het beschikbare budget zijn hetzelfde als voor de jaren hiervoor beschreven. In 2015 en 2017 was wederom geen sprake van een overvraag en in 2016 was uitsluitend sprake van een overvraag in de categorie groene monumenten.
Bronnen:
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) - eigen registratie
Peildatum:
30 september 2018
Meetfrequentie: jaarlijks
Verantwoording:
De Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) wordt uitgevoerd door de RCE.
De hier vermelde subsidiebedragen hebben betrekking op het subsidiebedrag dat berekend is na beoordeling door de RCE. Dit subsidiebedrag fluctueert over de jaren en hangt samen met het beschikbare subsidiebudget.
De getoonde aantallen en bedragen voor de jaren 2013 t/m 2018 zijn van toepassing op het moment van besluiten over het al dan niet verlenen van subsidie. Mutaties (naar aanleiding van bezwaren, of vanwege wisseling van eigenaar) in een later stadium zijn niet in deze indicator verwerkt.
In 2009 en 2010 steeg het jaarlijkse subsidiebudget naar respectievelijk 53 en 69 miljoen euro en werd voor 50 en 68 miljoen aan subsidie verleend. In 2011 en 2012 was een budget van 58 en 50 miljoen euro beschikbaar en werd voor 58 en 49 miljoen euro aan subsidie verleend. In de jaren 2011 en 2012 was er sprake van een overvraag van het subsidiebudget. Dat het subsidiebedrag in 2012 toch lager lag dan het beschikbare budget heeft te maken met het feit dat er een apart budget was voor archeologische monumenten waarvoor sprake was van een ondervraag. Daarnaast werden aanvragen verleend op basis van het criterium “laagste begroting eerst”. Daardoor kon het zijn dat het volgende monument dat aan de beurt was, meer subsidie vroeg dan er nog beschikbaar was.
In 2013 was 48,5 miljoen euro beschikbaar voor instandhoudingssubsidie en werd voor 48 miljoen euro aan subsidie verleend, in 2014 steeg het budget naar 50,5 miljoen euro en werd voor 50 miljoen aan subsidie verleend. Ook in 2013 en 2014 was sprake van een overvraag. De reden dat het berekende subsidiebedrag toch lager lag dan het beschikbare budget zijn hetzelfde als voor de jaren die hierboven zijn beschreven. In 2015 was 50,5 miljoen euro beschikbaar en werd voor 47 miljoen euro aan subsidie verleend. Er was in dat jaar geen sprake van een overvraag. In 2016 was 75,9 miljoen euro subsidie beschikbaar voor instandhouding van rijksmonumenten, waarvan eenmalig 20 miljoen expliciet voor grote gebouwde monumenten. In dit jaar is 54,4 miljoen euro aan subsidie verleend. Er was in 2016 sprake van een overvraag in de categorie groene monumenten. In 2017 was 59,2 miljoen beschikbaar en werd voor 49,7 miljoen euro aan subsidie verleend.
Eigenaren van groene monumenten kunnen sinds 2010 instandhoudingssubsidie aanvragen. In het monumentenregister vormen deze monumenten echter geen aparte categorie. Dit zorgt ervoor dat het lastig is om deze categorie monumenten zuiver te onderscheiden in de subsidiegegevens. Vanaf 2013 is er binnen het totale jaarlijkse subsidiebudget een apart subsidieplafond voor groene monumenten van 5 miljoen euro. Vanaf dat moment is het wel mogelijk om het aantal deelnemende groene monumenten zuiver in beeld te brengen.
Zie voor meer informatie over dit onderwerp de pagina Subsidieregeling instandhouding rijksmonumenten (Sim, voorheen Brim).
Delen:
