Immaterieel erfgoed omvat een selectie van tradities en rituelen die belangrijk worden geacht en beschermwaardig. Het is levend erfgoed en groepen/gemeenschappen spelen er een actieve rol in.

UNESCO en immaterieel erfgoed

In 2003 hebben de UNESCO-landen de Safeguard-Conventie voor het immaterieel erfgoed aangenomen om de culturele diversiteit in de wereld te waarborgen. Safeguard betekent in dit verband: het beschermen, borgen, levensvatbaar houden en respect bevorderen d.m.v. identificatie, documentatie, onderzoek, bewustwording en educatie. Het UNESCO-verdrag uit 2003 beschrijft immaterieel erfgoed als de bron van culturele diversiteit en als een garantie voor duurzame ontwikkeling. In het Unesco-verdrag worden de volgende domeinen van immaterieel cultureel erfgoed onderscheiden:
a. orale tradities
b. uitvoerende kunsten/ podiumkunsten
c. sociale praktijken, rituelen en feestelijke gebeurtenissen
d. kennis en praktijken betreffende de natuur en het universum
e. traditionele ambachten

De internationale UNESCO lijsten van het Immaterieel Erfgoed

Met de ratificatie van het UNESCO verdrag ter bescherming van het Immaterieel Erfgoed op 15 mei 2012 heeft Nederland de verplichting op zich genomen om het immaterieel erfgoed binnen de eigen landsgrenzen te inventariseren via één of meerdere inventarissen en een gunstig klimaat te scheppen waarin dit immaterieel erfgoed kan gedijen. Nederland heeft daarvoorde Inventaris Immaterieel Erfgoed  Nederland in het leven geroepen. Deze Inventaris wordt gecoördineerd door het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) (zie: http://www.immaterieelerfgoed.nl/).
 
Het Koninkrijk der Nederlanden kan voordragen voor de internationale lijsten van UNESCO, maar dat is geen verplichting. Voordrachten voor de internationale lijsten worden beoordeeld door het internationale Intergovernmental Committee, het hoogste uitvoeringsorgaan van deze conventie.
De UNESCO conventie van het Immaterieel Cultureel Erfgoed kent twee lijsten en een register:
- de representatieve lijst van het immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid
- de lijst van immaterieel erfgoed dat dringend bescherming behoeft
- het register van goede voorbeelden (best practices) van borgingsactiviteiten