Diverse organisaties houden lijsten bij van het aantal musea in Nederland. Deze lijsten verschillen onderling nogal. Dat heeft te maken met het feit dat de verschillende organisaties elk verschillende criteria aanhouden voor het begrip 'museum'. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), de Museumvereniging (MV) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) zijn in 2015 een samenwerking aangegaan om de afstemming op dit punt te verbeteren en tegelijkertijd de enquête-druk voor de musea te verminderen.

De Museumpopulatie

De door het CBS, MV en RCE overeengekomen museumpopulatie bestaat uit geregistreerde- en ongeregistreerde musea. De volledige lijst vindt u hier.

Geregistreerde musea

Museale instellingen die voldoen aan criteria voor een kwalitatief hoogwaardige invulling van de functies van een museum worden in het Museumregister opgenomen. De criteria waaraan zij moeten voldoen zijn samengevat in de Museumnorm. De Stichting Museumregister Nederland verricht de registratie van musea in Nederland.  De meeste geregistreerde musea zijn tevens lid van de Nederlandse Museumvereniging.

Ongeregistreerde musea

In de Erfgoedmonitor zijn ook ongeregistreerde musea aan de populatie toegevoegd. Dit zijn vaak kleinere en/of particuliere musea die met hun collectie een waardevolle bijdrage leveren aan de Collectie Nederland. Zij voldoen wel aan een aantal criteria die zijn gebaseerd op de ICOM definitie.

Bis-musea

Een sub-populatie vormen de zgn. BIS-instellingen, die musea en presentatie-instellingen die door het Ministerie van OCW dan wel door een ander ministerie worden gesubsidieerd. 

Museumcategorieën

Vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw worden musea in Nederland ingedeeld in 5 categorieën:

1. Kunst
2. Geschiedenis
3. Natuurhistorie
4. Bedrijf, wetenschap en techniek
5. Volkenkunde

Jaarlijkse enquête

De musea worden jaarlijks door het CBS ondervraagd en de resultaten worden in de Erfgoedmonitor opgenomen.
Ook door andere partijen wordt  regelmatig onderzoek gedaan naar facetten van het museale bestel, zie bijvoorbeeld de Conjunctuurenquête Musea en Cultuur in Beeld.

Erfgoed op de kaart

De RCE heeft een interactieve kaart ontwikkeld waarop zowel de archeologische als gebouwde rijksmonumenten, wederopbouwgebieden, beschermde stad- en dorpsgezichten, het werelderfgoed en de musea in Nederland samen getoond kunnen worden. Via de legenda is het mogelijk de kaartlagen aan te passen en in- of uit te zoomen. Daarnaast is het mogelijk de topografie van 1900 en kadastrale minuutplans uit 1811-1832 als kaartlagen te gebruiken. Open hier de kaart en de handleiding voor het gebruik hiervan. Kaartlagen van eerdere perioden (vanaf 1200) zijn in te zien via de Kaart van de Verstedelijking.