Onderzoek draagt bij aan een goed beheer en presentatie van de museale collectie. Voor conservering en restauratie is onderzoek nodig en voor presentatie moet de collectie worden geduid door middel van onderzoek.

In de nota ‘Meer dan Kwaliteit: een nieuwe visie op cultuurbeleid’ uit juni 2011, belegde de toenmalige staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de wetenschappelijke taak voor musea bij zes zogenaamde ‘kerninstellingen’: het Rijksmuseum Amsterdam, het Rijksmuseum van Oudheden, Museum Volkenkunde, Naturalis Biodiversity Center, Museum Catharijneconvent, het Letterkundig Museum en het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie, maar deze laatste valt buiten de scope van de Erfgoedmonitor. Deze kerninstellingen vervullen een leidende rol in het museale netwerk voor wat betreft wetenschappelijke onderzoek.

Voor de Erfgoedmonitor is onderzocht hoeveel fte’s in loondienst musea aan wetenschappelijk onderzoek besteden. De gegevens van de kerninstellingen zijn voor het onderzoek aangevuld met die van enkele grote musea die (van oudsher) eveneens een functie vervullen binnen een bepaald wetenschapsgebied: het Van Goghmuseum, het Stedelijk Museum Amsterdam, het Scheepvaartmuseum, Museum Boerhaave en het (tot 2013) Legermuseum.