Inhoud
  • Over de Erfgoedmonitor
  • Veelgestelde vragen
Logo van Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
De Erfgoedmonitor
menu
  • Home
  • Onderwerpen
  • Indicatoren
  • Favorieten
  • Data vergelijken
  • Databank
  • Nieuws en Updates
  • Contact
Home > Onderwerpen > Terreinbeheerders

Terreinbeheerders

Afbeelding van natuurgebied Willeskop in beheer van Staatsbosbeheer.
Opslaan in mijn favorieten 

De terreinbeheerders die zich ontfermen over het dagelijks beheer van het Nederlandse cultuurlandschap zijn te verdelen in drie categorieën: landelijke terreineigenaren, regionale beheerders (provincies en gemeenten) en particuliere grondeigenaren.

Landelijke beheerders

Staatsbosbeheer is de bos- en natuurbeheerder van de Nederlandse staat. Deze organisatie beheert in opdracht van de rijksoverheid ongeveer 260.000 hectare bos, natuurgebieden en historisch cultuurlandschap. Daarnaast beheert Staatsbosbeheer zo’n 450 gebouwde rijksmonumenten, 1500 archeologische complexen 100 gemeentelijke en provinciale monumenten. Ook Natuurmonumenten zet zich in voor de bescherming van natuurgebieden, waardevolle landschappen en cultureel erfgoed. Natuurmonumenten koopt gebieden aan, beheert die en zorgt ervoor dat ze toegankelijk zijn.

Rijkswaterstaat beheert en ontwikkelt het nationale netwerk van wegen en vaarwegen en krijgt bij de uitvoering van werkzaamheden vaak te maken met cultuurhistorische waarden. Bij nieuwe initiatieven is Rijkswaterstaat – net als andere terreinbeheerders – dan ook verantwoordelijk voor een zorgvuldige omgang met dit erfgoed. Daarnaast zijn de waterschappen verantwoordelijk voor een groot deel van het waterbeheer in Nederland. Een waterschap is geen terreineigenaar, maar uitsluitend een beheerder. Het is een overheidsorganisatie die zorgdraagt voor de waterhuishouding in een bepaald gebied.

Regionale beheerders

In elke provincie is een provinciaal Landschap. De provinciale Landschappen zijn verantwoordelijk voor het beheer, behoud en de ontwikkeling en toegankelijkheid van de natuurgebieden in hun bezit. De afzonderlijke provinciale Landschappen maken allen deel uit van het samenwerkingsverband LandschappenNL. Dit is de ondersteunende organisatie voor de aangesloten partners. LandschappenNL geeft advies, behartigt de belangen van het Nederlandse landschap en voert beheertaken uit. De organisaties die hun krachten hebben gebundeld in LandschappenNL vertegenwoordigen zo’n 110.000 hectare beschermde natuur en ruim 800 monumenten.

Ook gemeenten kunnen grondeigenaar zijn. Zij formuleren ruimtelijk beleid en zijn verantwoordelijk voor het beheer van de gebieden die binnen hun gemeentegrenzen vallen. Bij het opstellen van een bestemmingsplan is de gemeente verplicht om rekening te houden met cultuurhistorische waarden. Het gaat hierbij om gebouwde monumenten, archeologie en cultuurlandschap.

Particuliere grondeigenaren

Particuliere grondeigenaren hebben zich georganiseerd in de Federatie Particulier Grondbezit (FPG). De leden zijn verantwoordelijk voor ca. 200.000 hectare landbouwgrond, bos- en natuurterreinen, oude en nieuwe landgoederen en  daarmee voor een deel van onze voedselvoorziening, cultuurhistorie, natuurbeheer en recreatie. De FPG behartigt de belangen van haar leden en biedt een netwerk voor kennisdeling.

Indicatoren bij dit onderwerp

Terreinbeheerders - erfgoedkennis en samenwerking

Het merendeel van de responderende terreinbeheerders (27 van de 44) beschikt zowel structureel als via inhuur over erfgoedkennis. 22 beheerders doen tevens aan kennisuitwisseling op dit gebied en eveneens 22 werken samen met erfgoedpartners zoals provinciale steunpunten.

Staafgrafiek die de aanwezigheid van kennis over erfgoed toont per type beheerder in 2016.

Lees meer

Terreinbeheerders - informatievoorziening

16 van de 44 responderende terreinbeheerders hebben één of meer bezoekerscentra waar het publiek informatie over erfgoed kan verkrijgen. Staatsbosbeheer en Vereniging Natuurmonumenten hebben de meeste bezoekerscentra, respectievelijk 15 en 9.

Staafgrafiek die toont hoe terreinbeheerders het publiek informeren per type beheerder in 2016.

Lees meer

Terreinbeheerders - richtlijnen en beleid

De meeste van de 44 responderende terreinbeheerders hebben natuur (40), verpachte landbouwgrond (32), eigen landbouwgrond (30) of productiebos (25) in beheer. Niet alle terreinbeheerders beschikken over beleid en richtlijnen voor de cultuurhistorische elementen op hun terreinen. Als beschermde stads- of dorpsgezichten onderdeel uitmaken van de terreinen beschikken terreinbeheerders slechts bij uitzondering over beleid en richtlijnen hiervoor.

Staafgrafiek die het omvang van de terreinen in het beheer per type grond toont in 2016.

Lees meer

Terreinbeheerders - toegankelijkheid

De terreinen van 36 van de 41 responderende terreinbeheerders (88%) zijn geheel (46%) of gedeeltelijk (41%) fysiek toegankelijk voor bezoekers. 25 beheerders (61%) geven op hun website cultuurhistorische informatie over deze terreinen. 17 beheerders (41%) doen wel eens of ieder jaar mee aan de Open Monumentendag.

Staafgrafiek die toont hoeveel terreinen toegankelijk zijn naar type erfgoed in 2016.

Lees meer

Blijf op de hoogte

Ontvang jaarlijks de laatste cijfers van Erfgoedmonitor.nl.

Meld je hier aan

Printvriendelijke versieOpslaan in PDF
  • Home
  • Over deze website
  • Privacyverklaring
  • Alle indicatoren
  • Onderwerpen
  • Specials
  • A tot Z lijst
  • Nieuws & updates
  • Nieuwsoverzicht
  • Updates

Contact Informatie

Smallepad 5
3811 MG Amersfoort
(033) 4217 421
routebeschrijving

Postadres
Postbus 1600
3800 BP Amersfoort

Infodesk

Voor inhoudelijke vragen
(033) 4217 456
info@cultureelerfgoed.nl

Volg ons ook op:Twitter iconAbonneer op onze nieuwsbrief