Inhoud
  • Over de Erfgoedmonitor
  • Veelgestelde vragen
Logo van Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed - Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
De Erfgoedmonitor
menu
  • Home
  • Onderwerpen
  • Indicatoren
  • Favorieten
  • Data vergelijken
  • Databank
  • Nieuws en Updates
  • Contact
Home > Onderwerpen > Wederopbouwgebieden

Wederopbouwgebieden

Zwart-wit foto van Rotterdam als wederopbouwkern
Opslaan in mijn favorieten 

De wederopbouwperiode (1940-1965) is een tijd van vernieuwing in de architectuur en stedenbouw in Nederland. Het stedenbouwkundig- en landschappelijk ontwerp kenmerkt zich door nieuwe verkavelingspatronen, nieuwe wijkopbouw en een steeds belangrijkere rol van het verkeer.

Ontwikkelingen

De wederopbouw van de jaren 1940-1965 bracht een scala aan ontwikkelingen op gang. De wederopbouw betrof in de eerste plaats het herstel van de schade als gevolg van de Tweede Wereldoorlog en het herstel na de Watersnoodramp van 1 februari 1953. Door het grote woningtekort en de groei van de bevolking kent de wederopbouwperiode flinke, planmatige uitbreidingen van het stedelijk gebied. Ook werden ruilverkavelingen en streekverbeteringen doorgevoerd ter verbetering van de agrarische productie, nieuw land aangelegd en werden de laatste ‘woeste gronden’ ontgonnen.

30 gebieden van nationaal belang

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft in 2002-2008 onderzoek uitgevoerd naar de wederopbouwperiode. Dit heeft geleid tot een groslijst van ruim 450 gebieden uit de periode 1940-1965. Uit deze groslijst zijn 30 gebieden geselecteerd die van nationaal belang worden geacht voor deze periode en die zijn opgenomen in de vijf speerpunten van de Visie Erfgoed en Ruimte (VER) van de RCE.

Rol RCE en gemeenten

Voor borging van een zorgvuldige omgang met de cultuurhistorische waarden binnen deze gebieden is gekozen voor het maken van bestuurlijke afspraken tussen de RCE en de betrokken gemeenten. Ook ondersteunt de RCE deze gemeenten en andere betrokkenen bij het opstellen van plannen, het ontwikkelen van kennis, het gebruik van het ruimtelijk instrumentarium en door het organiseren van een platform wederopbouwgebieden voor onderlinge kennisuitwisseling.

Monitoring van wezenlijke veranderingen

Sinds 2015 monitort de RCE de veranderingen die plaatsvinden in de aangewezen 30 wederopbouwgebieden. Hierbij wordt een vergelijking gemaakt met de toestand van het gebied zoals deze 5 jaar eerder was. Hierbij is alleen naar de wezenlijke veranderingen gekeken. Dit zijn de veranderingen die iets hebben aangepast aan de kernkwaliteiten van het gebied. Er zijn geen uitspraken gedaan over de positieve of negatieve waarde van een verandering voor het wederopbouwgebied.

Erfgoed op de kaart

De RCE heeft een interactieve kaart ontwikkeld waarop zowel de archeologische als gebouwde rijksmonumenten, wederopbouwgebieden, beschermde stad- en dorpsgezichten, het werelderfgoed en de musea in Nederland samen getoond kunnen worden. Via de legenda is het mogelijk de kaartlagen aan te passen en in- of uit te zoomen. Daarnaast is het mogelijk de topografie van 1900 en kadastrale minuutplans uit 1811-1832 als kaartlagen te gebruiken. Open hier de kaart en de handleiding voor het gebruik hiervan. Kaartlagen van eerdere perioden (vanaf 1200) zijn in te zien via de Kaart van de Verstedelijking.

Indicatoren bij dit onderwerp

Wederopbouwgebieden - aantal

Er zijn 30 wederopbouwgebieden van nationaal belang. 5 hiervan betreffen gebieden die tijdens de oorlog ernstig beschadigd zijn door oorlogshandelingen, 14 stedelijke uitbreidingen en in 7 gebieden zijn ruilverkavelingen en streekverbeteringen doorgevoerd.

Grafische weergave van een wederopbouwgebied met daaronder het getal 30, het totaal aantal Wederopbouwgebieden in Nederland in 2014

Lees meer

Wederopbouwgebieden - beschrijvingen

In de lijst onder de afbeelding staan de 30 wederopbouwgebieden van nationaal belang. De link naar de pdf bij elk gebied leidt naar een uitgebreide beschrijving met de ontstaansgeschiedenis ervan en de meest karakteristieke en waardevolle kenmerken en eigenschappen.

Foto van een Duitse bunker langs Vlissingse Watergang, onderdeel van de Atlantikwall

Lees meer

Wederopbouwgebieden - borging kernkwaliteiten

Per augustus 2016 hadden 10 van de 30 gemeenten de kernkwaliteiten van wederopbouwgebieden verwerkt in het bestemmingsplan en in 22 gemeenten waren de kernkwaliteiten ingebed in het beleid. Kernkwaliteiten van landelijke gebieden zijn het minst ingebed in bestemmingsplannen en het beleid.

Staafdiagram die het aantal wederopbouwgebieden toont waarvan de kernkwaliteiten zijn ingebed in het bestemmingsplan.

Lees meer

Wederopbouwgebieden - wezenlijke veranderingen totaal

In 18 van de 30 aangewezen wederopbouwgebieden heeft tussen 2011 en 2015 één of meer wezenlijke veranderingen plaatsgevonden. De meeste wezenlijke veranderingen vonden plaats in het landelijk gebied. Iets meer dan de helft van de veranderingen vond plaats in bebouwde ruimte.

Staafgrafiek die het aantal wezenlijke veranderingen per type wederopbouwgebied toont in 2015 ten opzichte van 2011.

Lees meer

Wederopbouwgebieden – wezenlijke veranderingen naar type

Tussen 2011 en 2015 zijn de meeste wezenlijke veranderingen van invloed geweest op de structuur van de wederopbouwgebieden, vooral op de verhouding tussen bebouwd en onbebouwd gebied. Veranderingen in de functie van een wederopbouwgebied hebben meestal te doen met functiezonering. Beeldveranderingen grepen relatief vaak in op de verschijningsvorm en zichtrelaties.

Staafgrafiek die het totaal aantal veranderingen per type wederopbouwgebied en per categorie toont in 2015 ten opzichte van 2011.

Lees meer

Gerelateerd nieuws

Wederopbouwkunst relief in de Krelis Louwenstraat

Amsterdam inventariseert Wederopbouwkunst

08 mei 2017
Foto van de wederopbouwwijk Plan Zuid/De Pettelaar in ‘s Hertogenbosch. Foto: Siebe Swart

De verborgen kwaliteiten van de Wederopbouwgebieden

21 mei 2015

Blijf op de hoogte

Ontvang jaarlijks de laatste cijfers van Erfgoedmonitor.nl.

Meld je hier aan

Gerelateerde publicaties

Waardering en bekendheid wederopbouwwijken, nulmeting 2014

Visie Erfgoed en Ruimte

Printvriendelijke versieOpslaan in PDF
  • Home
  • Over deze website
  • Privacyverklaring
  • Alle indicatoren
  • Onderwerpen
  • Specials
  • A tot Z lijst
  • Nieuws & updates
  • Nieuwsoverzicht
  • Updates

Contact Informatie

Smallepad 5
3811 MG Amersfoort
(033) 4217 421
routebeschrijving

Postadres
Postbus 1600
3800 BP Amersfoort

Infodesk

Voor inhoudelijke vragen
(033) 4217 456
info@cultureelerfgoed.nl

Volg ons ook op:Twitter iconAbonneer op onze nieuwsbrief