Een groot aantal fondsen en fonds-gerelateerde organisaties ondersteunen de museumsector in Nederland. Naast de overheid en commerciële sponsors zijn zij belangrijke financiers van museumactiviteiten.

Vier grote cultuurfondsen

De belangrijkste cultuurfondsen voor musea zijn: het Mondriaan Fonds, het VSB Fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds en het SNS Reaal Fonds. Voor aankopen, tentoonstellingen en restauraties doen musea regelmatig een beroep op deze organisaties. Ook educatieve projecten en interactieve applicaties voor musea worden door deze fondsen gesubsidieerd.

Andere belangrijke financiers

Behalve van bovenstaande cultuurfondsen ontvangen musea ook bijdragen van de Vereniging Rembrandt (specifiek voor aankopen), de Bank Giro Loterij, of van kleinere (lokale) fondsen.
De Vereniging Rembrandt is een vereniging van 11.000 leden die als hoofddoel heeft om museale kunstaankopen mogelijk te maken door middel van een financiële bijdrage. De Bank Giro Loterij is een loterij die 50% van de inleg schenkt aan musea in Nederland.
De kleinere (lokale) fondsen en de commerciële sponsors die in de cultuursector actief zijn, zullen hier verder niet worden besproken.

Nationaal Aankoopfonds

Het Nationaal Aankoopfonds of Museaal Aankoopfonds is een fonds dat is ingesteld bij de Wet van 28 januari 1999 (Staatsblad 1999, nr 67). Overeenkomstig artikel 4 heeft de minister van OCW de bevoegdheid om, met instemming van de minister van Financiën een reserve aan te houden ten behoeve van een museaal aankoopfonds. In de praktijk wordt het fonds gebruikt voor museale aankopen van nationaal belang, voor (spoed) aankopen van objecten die voorkomen op de lijst behorende bij de Wet Behoud Cultuurbezit (WBC) en als dekking voor de indemniteitsregeling. Financiën beheert het Fonds en OCW beslist over de besteding. Het Nationaal Aankoopfonds is zodanig uitgeput dat het in 2016 feitelijk is gesloten voor ondersteuning van museale aankopen. In geval van WBC beschermde werken zal de financiering per geval worden bezien.

Crowdfunding

Voor het financieren van specifieke activiteiten maken musea ook gebruik van crowdfunding. Crowdfunding is het financieren van een project via kleine bedragen die door een (grote) groep mensen worden gedoneerd. Door de toegankelijkheid van internet zijn supporters van ideeën en projecten steeds gemakkelijker te bereiken en te interesseren voor een financiële bijdrage. Dit proces verloopt meestal via een online platform of website.
Het is een manier om het publiek bij een project te betrekken en kan een toetssteen zijn voor maatschappelijke relevantie. Crowdfunding valt niet onder de vergunningsplicht van de AFM en evenmin onder het toezicht van de Nederlandse Bank.