In bovenstaande lijngrafieken is het totaal aantal aanvragen voor de instandhoudingsregeling weergegeven voor de periode 2006-2018, evenals het aantal unieke monumenten en het aantal verleningen en afwijzingen.

Piek in 2011 en 2012 door extra aanvragen

Eigenaren kunnen een subsidieaanvraag indienen voor één monument, maar ook voor meer monumenten tegelijk of voor een zelfstandig onderdeel van een monument. In 2006-2010 was het aantal subsidieaanvragen in het kader van de instandhoudingsregeling relatief stabiel, variërend van 845 tot 1.210. In 2011 en 2012 steeg dit aantal explosief naar respectievelijk 2.378 en 2.749. In 2013 nam dit aantal weer iets af naar 2.030 en in 2014 daalde het verder naar 1.377. In de periode 2015-2017 is het aantal subsidieaanvragen opnieuw gestabiliseerd, variërend van 986 tot 1.114 aanvragen en in 2018 zien we opnieuw een stijging (1.763 aanvragen).

De stijging in 2011 en 2012 heeft vermoedelijk meerdere redenen: door het instroommodel kon de laatste groep kerken pas in 2011 subsidie aanvragen. Daarmee stond de regeling in 2011 dus voor het eerst open voor alle gebouwde monumenten. Met ingang van 2011 konden ook aanvragen worden gedaan voor groene- en archeologische monumenten. Bovendien werden door de aanzienlijke  overvraag in 2011 aanvragen waarop geen subsidie was verleend het jaar daarop opnieuw ingediend. Doordat het  stuwmeer van afgewezen aanvragen vanaf 2012 kleiner werd leidde dit tot minder opnieuw ingediende aanvragen in de jaren daarop en nam het aantal aanvragen per jaar weer af. De stijging in 2018 is te verklaren door het hoge aantal verleningen in 2012. Eigenaren kunnen subsidie krijgen voor sober en doelmatig onderhoud van een monument voor een periode van zes jaar. De monumenten waarvoor in 2012 een subsidie is verleend, konden in 2018 opnieuw subsidie aanvragen.

Subsidieverlening afhankelijk van beschikbaar budget

Het aantal verleningen van instandhoudingssubsidie voor unieke monumenten varieerde in de beginjaren 2006-2008 van 1.018 tot 1.469. In 2009-2011 daalde dit aantal sterk, met als laagste aantal 577 verleningen. In 2012 en 2013 stijgt het aantal naar respectievelijk 2.114 en 2.192 verleningen. Vanaf 2014 neemt het aantal weer af, waarna het stabiliseert. In 2018 zien we opnieuw een stijging met in totaal 2.050 verleningen.

De vermoedelijke reden achter de daling van het aantal verleningen in de jaren 2009-2011 is het feit dat de maximale subsidie die per monument verkregen kon worden vanaf 2009 aanzienlijk omhoog ging. Kerken stroomden in dat jaar voor het eerst in en konden zeven keer zoveel subsidie krijgen dan in de jaren daarvoor. Als gemiddeld meer subsidie per monument wordt verleend, kunnen minder monumenten een verlening krijgen. Vanaf 2012 is het maximum subsidiebedrag naar beneden bijgesteld. Bovendien werd dit maximum vanaf 2013 gekoppeld aan de herbouwwaarde van een monument en ging de eigen bijdrage van eigenaren omhoog. Dit had tot gevolg dat gemiddeld minder subsidie per monument werd verleend en meer monumenten een verlening konden krijgen. In 2015 waren er minder verleningen, maar ook minder aanvragen. Vanaf dit jaar is er sprake van stabilisatie.

Afwijzing om diverse redenen

Er zijn monumenten die niet voor subsidie in aanmerking komen, maar waarvoor de eigenaren toch een poging wagen. Deze aanvragen worden niet in behandeling genomen: er is dan sprake van een 'harde afwijzing'. Ook kan het zijn dat het beschikbare budget niet toereikend is om alle aanvragen te honoreren. Voor de afwijzingen uit de jaren 2006-2012 is de exacte reden voor afwijzing niet geregistreerd. Met ingang van 2013 kunnen we dit wel uit de registratie afleiden. Naast een harde afwijzing en ontoereikend budget kan een aanvraag buiten behandeling worden gesteld. De aanvraag voldoet dan niet aan de voorwaarden van de regeling of is niet compleet. Tenslotte kan een aanvrager ook besluiten zijn aanvraag in te trekken.

In 2013 was sprake van een harde afwijzing voor 136 monumenten. In 2014 stijgt het aantal naar 169 monumenten en vanaf 2015 daalt het aantal tot 89 monumenten met een harde afwijzing in 2017. In 2018 stijgt het aantal harde afwijzingen naar 231 monumenten. In 2013 hebben eigenaren van 571 monumenten een afwijzing ontvangen vanwege ontoereikend budget. Vanaf 2014 daalt dit aantal flink: in 2014 en 2016 ontvingen de eigenaren van 37 en 25 monumenten een afwijzing vanwege ontoereikend budget en in 2015, 2017 en 2018 is geen enkel monument vanwege ontoereikend budget afgewezen. In de periode 2013-2016 is het aantal monumenten met een aanvraag die buiten behandeling is gesteld jaarlijks ongeveer gelijk, namelijk rond de 127 monumenten. Een uitzondering hier op is een piek in 2014 met 144 monumenten. In 2017 daalt het aantal naar 69 monumenten, waarna het in 2018 weer stijgt met totaal 103 monumenten met een buitenbehandelingstelling.