Erfgoedmonitor
De Erfgoedmonitor
Home > Indicatoren > Subsidie voor onderhoud - aantal aanvragen en monumenten

Subsidie voor onderhoud - aantal aanvragen en monumenten

Publicatiedatum: 15 oktober 2020

In 2020 werden 1.492 aanvragen in het kader van de instandhoudingsregeling gedaan, 97 meer dan het jaar daarvoor. De aanvragen betroffen 2.227 unieke monumenten in de geldstromen voor gebouwd-, groen- en archeologisch erfgoed. Aan 1.985 hiervan werd een subsidie verleend en de aanvragen voor 247 monumenten werden op inhoudelijke gronden afgewezen of ingetrokken.

Aanvragen

Lijngrafiek waarin het aantal aanvragen voor SIM subsidie van 2006 tot en met 2020 is weergegeven.

Monumenten

Lijngrafiek waarin het aantal unieke monumenten betrokken bij de aanvragen voor  SIM subsidie van 2006 tot en met 2020 is weergegeven.

Besluit

Dubbele lijngrafiek met het aantal verleningen en afwijzingen SIM-subsidie per jaar 2006-2020.

Provincie

Grafiek met het aantal toewijzingen en afwijzingen van SIM-subsidies per provincie in 2020.

In bovenstaande lijngrafieken is het totaal aantal aanvragen voor de instandhoudingsregeling weergegeven voor de periode 2006-2020, evenals het aantal unieke monumenten en het aantal verleningen en afwijzingen.

Piek in 2011 en 2012 door extra aanvragen

Eigenaren kunnen een subsidieaanvraag indienen voor één monument, maar ook voor meer monumenten tegelijk of voor een zelfstandig onderdeel van een monument. In 2006-2010 was het aantal subsidieaanvragen in het kader van de instandhoudingsregeling relatief stabiel, variërend van 845 tot 1.210. In 2011 en 2012 steeg dit aantal explosief naar respectievelijk 2.378 en 2.749. Daarna nam dit aantal weer af om in de periode 2015-2017 opnieuw te stabiliseren. 2018 wederom een sterke stijging een stijging (1.763 aanvragen), maar in 2019 daalden de aanvragen weer met 367 naar 1.395.

De stijging in 2011 en 2012 heeft vermoedelijk de volgende redenen: door het instroommodel kon de laatste groep kerken pas in 2011 subsidie aanvragen, waarmee de regeling tevens voor het eerst open stond voor àlle monumenten. Met ingang van 2011 konden ook aanvragen worden gedaan voor groene- en archeologische monumenten. Vervolgens konden in 2012, door de aanzienlijke  overvraag die in 2011 had plaatsgevonden, aanvragen waarop in 2011 geen subsidie werd verleend opnieuw worden ingediend. De stijging in 2018 is te verklaren door het hoge aantal verleningen in 2012. Eigenaren kunnen subsidie krijgen voor sober en doelmatig onderhoud van een monument voor een periode van zes jaar. De monumenten waarvoor in 2012 een subsidie is verleend, konden in 2018 opnieuw subsidie aanvragen, die van 2013 in 2019 en die van 2014 in 2020.

Aantal subsidieverleningen in 2020 iets lager

Het aantal verleningen van instandhoudingssubsidie aan unieke monumenten zag na een dieptepunt (577 verleningen) in de jaren daarna tot 2013 een opvallende stijging tot 2.192 verleningen. Na wisselende aantallen in de jaren daarna vormde 2019 met 2.327 verleningen voorlopig het hoogtepunt sinds 2006. In 2020 is het aantal verleningen gedaald tot 1.985.

De vermoedelijke reden achter de daling van het aantal verleningen in de jaren 2009-2010 is het feit dat de maximale subsidie die per monument verkregen kon worden vanaf 2009 aanzienlijk omhoog ging. Kerken stroomden in dat jaar voor het eerst in en konden zeven keer zoveel subsidie krijgen dan in de jaren daarvoor. Als gemiddeld meer subsidie per monument wordt verleend, kunnen minder monumenten een verlening krijgen. Vanaf 2012 is het maximum subsidiebedrag naar beneden bijgesteld. Bovendien werd dit maximum vanaf 2013 gekoppeld aan de herbouwwaarde van een monument en ging de eigen bijdrage van eigenaren omhoog. Dit had tot gevolg dat gemiddeld minder subsidie per monument werd verleend en meer monumenten een verlening konden krijgen. In 2015 waren er minder verleningen, maar ook minder aanvragen. De stijging in 2018 en 2019 is te verklaren door het hoge aantal verleningen in 2012 en 2013 die in 2018 en 2019 opnieuw subsidie konden aanvragen. In 2014 waren dat er veel minder (1.711) waardoor waarschijnlijk ook het aantal verleningen in 2020 iets is afgenomen ten opzichte van de 2 jaar daarvoor.

Aantal afwijzingen laatste jaren redelijk stabiel

Er zijn monumenten die niet voor subsidie in aanmerking komen, maar waarvoor de eigenaren toch een poging wagen. Deze aanvragen worden niet in behandeling genomen: er is dan sprake van een 'harde afwijzing'. Ook kan het zijn dat het beschikbare budget niet toereikend is om alle aanvragen te honoreren. Voor de afwijzingen uit de jaren 2006-2012 is de exacte reden voor afwijzing niet geregistreerd, vanaf 2013 is deze wel geregistreerd. Naast een 'harde afwijzing' en 'ontoereikend budget' kan een aanvraag 'buiten behandeling' worden gesteld wanneer deze niet aan de voorwaarden van de regeling voldoet of niet compleet is. Tenslotte kan een aanvrager ook zelf besluiten zijn aanvraag in te trekken.
Het aantal afwijzingen is sinds 2014 redelijk stabiel, tussen 158 (2017) en 348 (2014). In 2020 was het aantal afwijzingen 242.

 

Bronnen: 

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) - eigen registratie

Peildatum: 

30 september 2020

Meetfrequentie: jaarlijks

Verantwoording: 

De Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) wordt uitgevoerd door de RCE.

De hier vermelde subsidiebedragen hebben betrekking op het subsidiebedrag dat berekend is na beoordeling door de RCE. Dit subsidiebedrag fluctueert over de jaren en hangt samen met het beschikbare subsidiebudget.

De getoonde aantallen en bedragen voor de jaren 2013 t/m 2018 zijn van toepassing op het moment van besluiten over het al dan niet verlenen van subsidie. Mutaties (naar aanleiding van bezwaren, of vanwege wisseling van eigenaar) in een later stadium zijn niet in deze indicator verwerkt.

Zie voor meer informatie over dit onderwerp de pagina Subsidieregeling instandhouding rijksmonumenten (Sim, voorheen Brim).

 

Gerelateerde publicaties

Brief Minister Bussemaker aan Tweede Kamer d.d. 9-6-2015