Van de 209 rijksmonumenten in de steekproef is bijna de helft (98) in particuliere handen. Voor alle 4 de eigenaarsgroepen geldt dat ongeveer tweederde (69%) van de monumenten uit de steekproef in een redelijke staat van onderhoud verkeert. Bij de erfgoedbeherende instellingen valt 31% van hun groene monumenten in de categorie goed, verhoudingsgewijs het hoogste aandeel in die categorie.
In bovenstaande grafiek is de onderhoudsstaat van de steekproefobjecten per type eigenaar weergegeven.
Ter behoeve van de data-analyse in het onderzoek zijn de objecten ingedeeld naar de volgende typen eigenaren: Overheid, Terreinbeherende organisaties, Erfgoedbeherende instellingen en Particulieren.
Van de 209 groene rijksmonumenten uit de steekproef zijn de meeste in particuliere handen, namelijk 98 (47%). Terreinbeherende organisaties komen het minst voor met 24 monumenten (12%).
Voor alle 4 eigenaarstypen geldt dat de meeste groene monumenten uit de steekproef (144) een redelijke staat van onderhoud hebben (69%). Terreinbeherende organisaties hebben verhoudingsgewijs een groter aantal monumenten in de categorie redelijk (21, 88%) en een lager aantal in de categorie goed (4%). Bij erfgoedbeherende instellingen valt 31% in de categorie goed, verhoudingsgewijs het grootste aandeel in die categorie. Particulieren en overheid gaan vrijwel gelijk op, met resp. 69% en 72% van hun groene monumenten in de categorie redelijk en ieder 18% in de categorie goed.
31 december 2016
Meetfrequentie: 5-jaarlijks.
Het onderzoek is uitgevoerd middels een steekproef, waarbij uit elke deelpopulatie een deel van de eenheden is ingeloot. In deze stratificatie zijn alleen de categorieën groen erfgoed meegenomen, niet de provincies of type eigenaren.
Ter behoeve van de data-analyse in het onderzoek zijn de objecten onder meer ingedeeld naar het type eigenaar. Daarbij worden er vier typen gehanteerd:
- Overheid. Dit betreft objecten in eigendom van een overheid (rijk, provincie, gemeente of waterschap).
- Particulieren. Behalve natuurlijke personen kunnen dit ook rechtspersonen zijn, bijvoorbeeld een stichting opgericht vanuit familiebezit dat uit meerdere onderdelen kan bestaan, maar slechts één groen object betreft. Een andere groep rechtspersonen die in de categorie particuliere eigenaren valt, zijn kerkgenootschappen (van belang bij bijvoorbeeld kerkelijke begraafplaatsen).
- Erfgoedbeherende instellingen. Deze categorie onderscheidt zich van de vorige doordat erfgoedbeherende instellingen per definitie meer dan één object beheren. De betreffende organisaties zijn veelal opgericht vanuit behoudsdoelstellingen voor gebouwd erfgoed. Een voorbeeld van een erfgoedbeherende instelling is Vereniging Hendrick de Keyser, die circa 406 objecten in heel Nederland beheert.
- Terreinbeherende organisaties. Hiertoe behoren Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en de diverse provinciale Landschappen. Deze categorie verschilt op een aantal manieren van de erfgoedbeherende instellingen. Terreinbeherende organisaties zijn traditioneel vaak beter thuis in groen, met natuurbeheer als belangrijke kerntaak. De mate waarin ze zich ook op erfgoed richten, varieert tussen organisaties. Een ander verschil met erfgoedbeherende instellingen is dat het bij terreinbeherende organisaties vaak gaat om objecten met een grotere omvang (oppervlakte).
Sommige objecten in de geïnventariseerde steekproef hebben meerdere eigenaren, soms ook uit verschillende categorieën. De nadruk is dan gelegd bij de eigenaar die het grootste grondbezit heeft. Zo is bijvoorbeeld een landgoed dat particulier eigendom is, maar waar het omliggende parkbos aan een terreinbeherende organisatie is overgedragen, bij deze laatste categorie ingedeeld.
Zie voor meer informatie de onderwerpspagina Groen Erfgoed. (http://erfgoedmonitor.nl/onderwerpen/groen-erfgoed)